De impact van Aylan

Ik vind het ergens verbazingwekkend. Al weken worden we geconfronteerd met korrelige videobeelden van ladingen mensen, die de Middellandse Zee proberen over te steken in de hoop op een beter leven. Een veilig leven zonder oorlog. We kijken er naar, zeggen tegen elkaar hoe vreselijk het is, maar gaan weer snel verder met ons eigen leven. We weten allemaal dat die tragedie er is, maar het lijkt ons nog niet naar de keel te grijpen.

Totdat het beeld opduikt van een verdronken driejarige jongen. Haarscherp beeld van een levenloos lichaampje dat op het strand van het Turkse Bodrum is aangespoeld. We laten alles waar we op dat moment mee bezig zijn vallen. Een verschrikking die blijft hangen en snijdt diep in ons bewustzijn. De ernst van het bootvluchtingenprobleem lijkt nu pas binnen te dringen. Het zal je niet ontgaan zijn. De verdronken vluchteling Aylan Kurdi domineert het nieuws. Aylan zou het gezicht zijn van alle bootvluchtelingen die Europa proberen te bereiken.

'Horrorbeeld mocht niet gepubliceerd worden'
Bizar maar ergens ook logisch dat dit ene horrorbeeld de wereldwijde discussie over de vluchtelingenproblematiek verder aanwakkert. Dat één foto meer zegt dan duizend woorden, dat wordt maar weer eens duidelijk. We hebben beelden nodig om ons werkelijk met een probleem te kunnen identificeren, dat zegt ook Ruben Sax in een artikel over deze tragedie op communicatienieuws. En daarom ben ik het ook niet eens met de uitspraak van cultuurtheoloog Frank Bosman in radioprogramma 'Dit is de dag' vanmiddag. Volgens hem had de foto nooit geplaatst mogen worden in de dagbladen. Het zou een ondraaglijke morele druk leggen op burgers. Want een individuele burger kan niets doen, niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat.

Wereldwijde aandacht 
Ik hoor wat hij zegt, want deze foto laat niemand onberoerd en geeft je daarom het gevoel iets te willen doen. Maar dankzij deze ene foto krijgt de vluchtelingencrisis wereldwijde aandacht. Aandacht die het met de korrelige videobeelden waarschijnlijk niet had gekregen. Het beeld van Aylan zet bepaalde emoties aan. Het zorgt ervoor dat mensen een mening gaan vormen over deze problematiek en zich over de situatie uitlaten. Zie ook het initiatief van een aantal bekende Nederlanders dat heeft gezegd met elkaar iets te doen aan de vluchtelingencrisis. Ook dit soort overtuigingen kan het debat beïnvloeden en mogelijk de roep om een gezamenlijke Europese aanpak van het vluchtelingenprobleem te versterken waardoor we sneller tot een oplossing kunnen komen. En dat lijkt me toch van groot belang.