De kracht van burgerjournalistiek

Gisteren luisterde ik in de auto naar Inside PR. Een podcast verzorgd door Gini Dietrich, Joseph Thornley and Martin Waxman over gebeurtenissen in de wereld van PR. Dit gesprek ging over burgerjournalistiek en PR. Wat is de journalistieke rol van burgers en hoe heeft dat invloed op PR? Een interessante discussie. Ex-collegaatje Noesjka blogde een hele tijd terug al eens over de rol en effect van burgerjournalistiek tijdens de rellen in Londen. De onafhankelijke verslaglegging van burgers bestond vooral uit foto- en videomateriaal en gaf direct zicht op de hachelijke situatie daar.

Witness publishing
Een voorbeeld dat Gini noemt in de podcast is dat van het vliegtuig dat een noodlanding maakte in de Hudson rivier. Een omstander zag het gebeuren, nam een dramatische foto van het vliegtuig in de rivier en uploadde dit op Twitter van waaruit de foto vervolgens viral ging. Maar is dit journalistiek? Of is het verslaglegging? Volgens mij is burgerjournalistiek onmisbaar om van binnenuit een verhaal te vertellen. Ik noem het maar 'witness publishing' bij gebrek aan een goed Nederlands woord. Verslaglegging van de feiten, de waarheid van een situatie. Zonder opsmuk, gespin of verborgen boodschap. Bij zoiets als een vliegtuigcrash is dat bruikbare informatie om vervolgens het journalistieke verhaal mee te bouwen. Bijvoorbeeld over de veiligheid van de luchtvloot van een zekere vliegtuigmaatschappij. Burgerjournalistiek dient dan als input voor het grotere verhaal.

Verborgen waarheid
En soms kan burgerjournalistiek juist een verhaal vertellen dat eigen media weigeren te vertellen. Het kan een verborgen waarheid aan het licht brengen. Een bijzonder en aangrijpend voorbeeld hiervan is het verhaal dat de New York Times dit weekend bracht over hoe het er werkelijk aan toe gaat in Braziliaanse favela's. Waar de politie burgers mishandelt en waar media te bang zijn om deze toestanden aan de kaak te stellen. Doordat mensen uit die favela's nu zelf het verhaal vertellen middels foto's en video krijgt het uiteindelijk toch de aandacht die het verdient. Dat is óók een grote kracht van burgerjournalistiek.

Burgerjournalistiek van eigen grond
Na de podcast zette ik de radio weer aan en stuitte toevallig op het verhaal van Gijs bij Giel op 3fm. Een staaltje burgerjournalistiek van eigen grond en interessant om even kort te analyseren. Wat gebeurde er nou? Gijs, een jongen die in trein zijn voeten op het bankje voor hem had gelegd, wordt hiervoor beboet door een agent in burger. Terecht natuurlijk, maar het ging op de manier waarop. Zonder waarschuwing, zonder identificatie door de agenten, zonder menselijke communicatie en vooral met heel veel machtsvertoon. Kijk zelf maar.

https://www.youtube.com/watch?v=USw5LDcwQzE

Een medereiziger filmde dit, postte het op social en startte een crowdfundingsactie om de boete te betalen. Gevolg? Veel discussie én aandacht van media voor het verhaal van Gijs, ruim 1200,- in de pot waarmee juridisch advies en onderzoek naar het aanhoudingsbeleid in het OV wordt bekostigd. Het gaat wat ver, maar ook dit is een voorbeeld van hoe burgerjournalistiek een issue op de kaart zet wat anders waarschijnlijk een stille dood zou sterven.

Invloed op PR
Ook in PR kunnen we burgerjournalistiek inzetten. Bijvoorbeeld als een klant wel een verhaal heeft, maar niet zo 'breaking' dat het direct wordt opgepakt door landelijke media. Ga dan op zoek naar toegewijde en binnen hun onderwerp gewaardeerde influencers. Je kan het zo gek niet bedenken of een onderwerp wordt wel besproken door een blogger, podcast of fervente tweep. Zij kunnen een verhaal vanuit hun passie en expertise brengen en delen in hun netwerk van waaruit het misschien wél wordt opgepikt door landelijke media.