De ondoordachte open brief aan GeenStijl bedreigt de journalistiek

Blog
Opinie
Jos Govaart
08-05-2017
Naast het uitstellen van het Feyenoordkampioenschap hield de "boycotbrief" uit de Volkskrant van afgelopen zaterdag de gemoederen nogal bezig. Zo ook bij ons op kantoor.Vrouwelijke journalisten plaatsten afgelopen zaterdag in de Volkskrant een open brief waarin het adverteerders vroeg om niet meer te adverteren op GeenStijl / Dumpert. Kortom: een boycot dus. Een boycot waar Ministers Bussemaker en Schultz zich inmiddels achter scharen. Ik vraag me af of de discussie de goede kant op gaat. Het zijn juist journalisten die altijd de mond vol hebben van de totale scheiding van redactie en commercie. Een principe dat diezelfde journalisten nu even aan hun laars lappen voor een hoger doel.

Moreel en principieel
Moreel ben ik het zeer eens met de journalisten die de brief schreven. GeenStijl gaat regelmatig grenzen over. De grens tussen het smakeloos puberale en "uitbuiten" is dun. Ik vind het goed dat deze journalisten opstaan en een morele discussie starten. De vraag is, of het oproepen tot een boycot dan een middel is dat past. We leven in een land waarin persvrijheid tot een groot goed gerekend mag worden. Maar kennelijk niet als het onze eigen moraliteit bedreigt. Dus principes zijn in dit verband kennelijk weinig waard.

Inmenging commercie tbv de inhoud
Deze journalisten roepen dus adverteerders op om te stoppen met adverteren omdat deze adverteerders het salaris van de GeenStijl-journalisten mogelijk maken. Ik kan de gedachtegang wel volgen. Ga achter het geld aan waarmee de bende gefinancierd wordt, en klaar ben je. Maar draai het voor de gein eens om. Wat als een journalist een zeer kritisch en mogelijk reputatiebedreigend stuk schrijft over een topadverteerder die het zo nauw niet neemt met milieunormen, mensenrechten of nog zo wat.  Wat zouden de meeste journalisten er dan van vinden als de commerciële afdeling van die adverteerder dreigt met het terugtrekken van de advertentiecampagnes? Zou dat invloed moeten hebben op de redactionele koers van een krant? Wint de commercie of het redactionele belang?  Dat is een voorstelbare situatie waar journalisten geheel ongevoelig voor zouden moeten zijn. En dat lijntje is dun. Want media in Nederland bevinden zich in een uiterst chantabele positie. Hun bestaansrecht hangt af van adverteerders. Dat systeem functioneert alleen goed als de journalistieke tak van een uitgeverij zich daar zo weinig mogelijk van aantrekt. Dus wat doe je dan als journalist als je voelt dat jij bij de eerstvolgende reorganisatie aan de beurt kunt zijn? Ook journalisten zijn net mensen. Zij verdienen een industrie die nadenkt over principes. En dan niet alleen de morele principes, maar ook die principes die raken aan hun bestaansrecht.

Wat is het alternatief?
Wat ik me afvraag is waarom deze brief zich niet rechtstreeks richt tot de redactie van GeenStijl? In alle openheid. Zij en hun reaguurders zijn degene die deze smakeloze taal uitbraken. Dus zij moeten ook aangesproken worden. Dat hebben velen achter de schermen ongetwijfeld al geprobeerd. Maar in de openheid is er zelden een collectief punt van gemaakt. Het jammere van de - ik denk, goed bedoelde- actie, is dat de discussie nu overal over gaat, behalve over de inhoud zelf. En als men bij GeenStijl echt iets doet wat niet kan, dan staat de gang naar de rechter vrij.  

Wat moet je als adverteerder doen?
Ik denk dat het goed is om je morele en commerciële belangen af te wegen. Je kunt het als adverteerder in een situatie als deze slecht goed doen. Ga je niet op de boycot in dan ben je als adverteerder moreel verwerpelijk bezig. Ga je er wel op in dan heb je vreselijke boter op je hoofd. Waar ik voor zou zijn? Niet direct op de boycot ingaan maar intern eens een stevige discussie voeren waar een medium aan moet voldoen wil je er adverteren. Maar niet onder druk van de publieke opinie, maar omdat je zelf die koers kiest en dat ook verankert in je beleid. Want ik geef je op een briefje. Minstens de helft van de adverteerders die nu de boycot onderschrijven, zie je over een paar maanden weer vrolijk met hun advertenties bij dezelfde of soortgelijke sites.

Verleg je grenzen!

schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!
Schrijf je nu in voor
onze nieuwsbrief