Is satirisch nepnieuws een zorg of een zegen?

Blog
Opinie
Jody Koehler
10-06-2015
Uw vaste prik voor betrouwbaar nieuws. Enig idee bij welk medium deze pay-off hoort? Juist, De Speld. Het satirische online nieuwsmagazine bestaat inmiddels alweer zo'n 8 jaar, maar is voor vele Nederlanders toch nog steeds onbekend, online terrein. Niet zelden wordt De Speld als een echte nieuwswebsite gezien en vooral op Facebook en Twitter zijn de meest hilarische reacties terug te lezen van mensen die geen flauw benul hebben van deze vermenging van actualiteit en satire. Waarbij de vraag opkomt: is dit 'nepnieuws' nou een zorg of een zegen?

Het waarheidsrandje
Internationale equivalenten van De Speld zijn websites als The Onion, Pan-Arabia Enquirer en Daily Mash. De websites, die dagelijks verzinsel na verzinsel brengen, groeien nog steeds in populariteit. De onzinberichten raken veelal sociale thema's aan als politiek, seks of sport en zijn bewust net zo ver over het waarheidsrandje geschreven, dat het vermakelijk is voor velen én werkelijkheid voor sommigen. En juist die vermeende werkelijkheid, maakt het voor velen eigenlijk alleen nog maar leuker. Herinner je je Bill van 'Wie is het?' nog? Die is dood, aldus Belgische media.

De kracht van social
Op Facebook staat de teller van De Speld inmiddels op zo'n 400.000 vind-ik-leuks en voor The Onion ligt dat aantal nog iets hoger, met 4,6 miljoen likes. En natuurlijk, met zulke aantallen verspreid nepnieuws zich razendsnel. Een analyse van Upcoming, van zo'n anderhalf jaar geleden, gaf al aan dat berichten van De Speld toen gemiddeld zo'n 1.439 keer gedeeld werden. Logisch dus dat Facebook op dit moment onder een kleine groep gebruikers een satire-label test. Dit op verzoek van gebruikers die in hun timeline duidelijk onderscheid willen tussen 'echt' en 'nep' nieuws.

Check, check, dubbelcheck

Of dat de oplossing gaat zijn voor de vele goedgelovigen, ik betwijfel het. De huidige online consument zal zelf altijd scherp moeten blijven. Neem niet klakkeloos aan, vermijd direct kopieergedrag, zoek context en check bronnen. En ja, dat wordt lastig als zelfs de BBC al fouten maakt. Kortom: het zal er niet makkelijker op worden, maar soms wel een beetje leuker.

Verleg je grenzen!

schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!
Schrijf je nu in voor
onze nieuwsbrief