Nieuw bij IKEA: Livsstil - het bouwpakket voor je leven

Verleden week trok een artikel over IKEA mijn aandacht. We lijken te leven in één groot IKEA bouwpakket en de Duitse journalist Kersten Augustin is er even helemaal klaar mee. In eerste instantie trok het artikel mijn aandacht, omdat ik houd van interieur en design en IKEA daarin aardig goed meedoet. Oftewel: iedereen kan enigszins designbewust leven dankzij IKEA.

IKEA krijgt nu kritiek en dat horen we niet vaak. Ze heft het vingertje, vertelt hoe we leven moeten. Ze schetst een te perfect beeld van een leven dat ook een bouwpakket lijkt te zijn.

Design your life
Maar is dat wel zo? Augustin is het helemaal niet met IKEA eens en vindt dat de interieurgigant ons veel te veel oplegt. Niet alleen hoe ons huis eruit ziet, maar ook het design van onszelf en ons leven. Met z'n allen gezellig aan de bleekselderij knabbelen en we hebben allemaal een multicultureel gezin dat woont in een loft. IKEA schetst het perfecte leven, zoals zij denken dat dit eruit ziet. Augustin heeft een punt, want IKEA claimt dat hun producten dusdanig ontworpen zijn dat je juist heel eenvoudig een individueel tintje aan je interieur geeft. Dus waarom dan een Zweeds (?) ideaalbeeld schetsen terwijl de catalogus naar zoveel mensen en landen gaat?

PR voor Gay Couples
Stel dat ik verantwoordelijk was voor de PR van IKEA, wat zou mijn advies zijn op een dergelijk artikel? Ik had zo graag een open brief teruggezien van oprichter Ingvar Kamprad aan wie de brief gericht is. Daarin kon hij bijvoorbeeld vertellen dat IKEA altijd al trendsettend en taboedoorbrekend is geweest. Hij kon de advertentie laten zien waarin hij aantoont dat zij de eerste gay couples toonden in een advertentie of andere mooie weetjes. Dit zou voor veel landen nog steeds uniek zijn. Hij kon ook bewijzen hoe hun uitingen bij hebben gedragen aan maatschappelijke acceptatie van moeilijke thema's. De woordvoerder van IKEA geeft nu als reactie dat "de catalogus de spiegel van de maatschappij is en hun oplossingen aansluiten bij de verstedelijking."

Trendwatching door PR en reclame
Tegelijk wil ik kritisch zijn. Want ja, wie is een meubelgigant om te vertellen hoe we moeten leven? Geeft ze mij een 'slecht gevoel' als ik thuis verse appeltaart serveer in plaats van rauwe groentesnacks? IKEA pretendeert dat iedereen een unieke stijl kan creëren met hun producten en tegelijk schetsen ze toch dat ideaalplaatje. We leven blijkbaar allemaal net zoals de Netflix-serie Modern Family.

Is dit de realiteit? Nee, of tenminste: niet helemaal. Wanneer je wilt zien waar een maatschappij staat in waarden en ontwikkeling, in nastreven van idealen, dan kun je o.a. naar de reclameuitingen kijken. Menig culturele trend heb ik tijdens mijn reizen ontleed door soaps, commercials of reclamefotografie te bekijken. Het spiegelt een wens, een ideaalbeeld of een maatschappelijke waarde voor.

Ik ben geen wetenschapper, maar toch denk ik dat die voorgespiegelde plaatjes wat zeggen over de trendlijn en hoe we over een jaar of tien leven en wat we normaal vinden. De hipster wordt dus mainstream en daarmee past het dus eigenlijk weer heel goed in het plaatje van IKEA: custommade hipsterschap voor de massa met als wannahave: schaaltjes om bleekselderij te serveren.