PR over de grens: Alexander Döll in Zuid-Afrika

Blog
Interview
Jody Koehler
21-05-2014
Van Qatar reizen we met 'PR over de grens' door naar Zuid-Afrika. Naar Johannesburg om precies te zijn. Daar geef niemand minder dan Alexander Döll een inkijkje in zijn leven als Nederlandse PR professional in het buitenland. Hoe is het om daar te werken? Wat viel hem tegen of juist hartstikke mee? En wat is zijn advies richting professionals die een carrière in Afrika overwegen? Alexander is CEO Africa bij Hill+Knowlton Strategies en heeft zijn standplaats in Johannesburg. Een zeer ervaren communicatieprofessional die elke dag een beetje slimmer wilt worden. En soms baalt dat er maar 24 uur in een dag zit.

Vertel, hoe ben je eigenlijk als communicatieman terechtgekomen in Zuid-Afrika?Sinds 2007 werk ik voor Hill+Knowlton Strategies. In 2010 vroeg 'EMEA' of ik interesse had in een opdracht in het buitenland. Dat had ik wel. De grap alleen is dat je dan eigenlijk gelijk denkt aan steden als New York en Hong Kong. Ik werd gevraagd voor Nairobi... dus mijn eerste reactie was: 'Sorry, waar ga ik heen?'. Daarna heb ik twee jaar lang Oostelijk Afrika (Kenia, Oeganda, Rwanda, Tanzania) opgebouwd voor H+K. We zijn daar nu marktleider en werken in 17 landen voor wereldmerken als Coca-Cola, P&G, Nokia, Airtel, Emirates en Unilever. Inmiddels was ik besmet met het 'Afrika virus' (you either love it or hate it) en wilde voorlopig nog niet weg. Terwijl dat eigenlijk wel de bedoeling was. Toen kreeg ik de mogelijkheid om de H+K Afrika footprint verder uit te bouwen door het openen van nieuwe kantoren. Mijn nieuwe standplaats werd Johannesburg, Zuid Afrika.

In 1 zin, hoe is het om daar communicatie / PR te bedrijven?Verfrissend, omdat mensen in Afrika meer lef hebben om nieuwe dingen uit te proberen.

Kun je een voorbeeld geven van 'meer lef'?Ons werk met Coca-Cola hier. We hebben voor het senior management van het hoofdkantoor in Atlanta een sessie georganiseerd met studenten van 3 universiteiten. Onderwerp was: Coca-Cola is also our brand. Normaliter doet senior management een kort interview, maar nu zaten ze - heel kwetsbaar - tussen studenten en wisten ze niet wat er zou gebeuren. Reden van dit onderwerp: Afrikanen hebben toegang tot het internet en ze weten dus precies wat er te koop is in de wereld. Ze weten dus wanneer ze 'left overs' krijgen zoals oude commercials of een beperkt aantal producten. Prachtige discussie, geïnitieerd door Coka Africa. We hebben e.e.a. vastgelegd en we weten dat ze de input in Atlanta hebben gedeeld met de 'big guys'.

Had je in 1996, toen je werkte als steward, kunnen bedenken dat je nu CEO H+K Africa zou zijn?Vliegen bij KLM is de meest fascinerende baan die ik ooit heb gehad. Continue presteren in een nieuw team, nooit weten waar je over twee weken bent en voor hoe lang. Tijdens een vlucht kunnen wel 60 verschillende nationaliteiten aan boord zijn. Dan leer je je snel aan te passen en word je vanzelf heel inventief. Na 3 jaar 'kip en vis' verrast echt niets je meer. Een prima basis voor iedere carrière.

Wat staat er nu bovenaan je to-do list?Ik zou graag Nederlandse bedrijven meer inzicht willen geven in wat er gebeurt in Afrika en hoe ze (meer) succesvol kunnen zijn. De kennis die nu in Nederland wordt gedeeld is vaak shocking. Het wordt met name in stand gehouden door mensen die af en toe naar Afrika reizen en claimen dat ze experts zijn. Dat is heel iets anders dan hier te wonen 24/7 op de grond actief te zijn.

Wat zijn dan zoal de misvattingen?Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat het nu tijd is om in Kenia te starten. Nu starten? Je bent gewoon te laat! Ze hebben geen idee dat landen als Ethiopië, Angola, Senegal en Ivoorkust echt hot zijn. In Nederland wordt er nog steeds gesproken over Kenia, Nigeria en Zuid-Afrika. Ook over veiligheid. Laatst stond in de Volkskrant dat Johannesburg onveilig is, maar dat de wijk Maboneng in het oude commerciële centrum multicultureel en heel veilig is. Absolute onzin! Maboneng Precinct is een heel klein gebied in een run down gebied, waar een handjevol panden zijn opgeknapt en zie zijn echt fantastisch (loft sfeer). Op iedere hoek van deze gebouwen staat security. Ik vraag me dan af of een journalist daar echt is geweest.

Je verhuisde in 2010 naar Kenia. Moest je in die eerste periode erg wennen?Omdat echt alles anders is in Kenia is het bijna onmogelijk om heimwee te krijgen. Ik voelde me eigenlijk thuis vanaf het eerste moment.

Wat is je beroepsmatig reuze meegevallen?
In Kenia en in Afrika in het algemeen (met uitzondering van Zuid-Afrika) zijn mensen niet bezig met 'wie je bent', 'waar je vandaan komt', 'wat je religie is' en 'welke kleur' je huid is. Als je mensen het gevoel geeft dat je een situatie positief kunt veranderen, dan krijg je altijd een kans om jezelf te bewijzen. Je hebt ook altijd de mogelijk om bijvoorbeeld een CEO the spreken. Je belt en een afspraak is geregeld; nog dezelfde dag. Dat betekent trouwens wel dat je zelf ook zo flexibel moet zijn. Wat ik ook erg verfrissend vind: mensen willen altijd een oplossing vinden. Dat maakt een society heel positief.

Jullie zijn actief op het gebied van o.a. internal communications, digital communications en public affairs. Welke communicatiediscipline is al heel goed doorontwikkeld op het continent?Digital communications. Iedereen met wie je omgaat is jong. Van de c-suite waarvoor je werkt tot de meest senioren collega in je agency. Zij hebben nooit geleerd wat digital communications is; het zit in hun DNA. Alle leeftijden, alle lagen van de bevolking, iedereen is actief. En iedereen schrijft zijn of haar berichten zelf.

Welke vaardigheden zijn belangrijk voor als je wilt slagen in het Afrikaanse PR- / communicatievak?Je moet oprecht geïnteresseerd en vaardig zijn in social media en digital communications. ALLES gebeurt hier online. Dit betekent trouwens niet dat je je Nederlandse kennis kunt kopiëren, omdat je denkt dat het Westen voorop loopt. In tegendeel. Je ideeën moeten passen bij de mensen, bedrijven en communities hier.

Er is qua social media dus weinig echt anders?De sociale media zijn hier net zo gewoon als het sturen van een persbericht in de rest van de wereld. Je hoeft hier niemand uit te leggen wat het doet en hoe het werkt.

Was de werkwijze zoals je die kende bij H+K in Nederland anders dan die in Afrika?In Afrika moet je een entrepreneur zijn. Je moet risico's durven te nemen om verder the kunnen komen. In Nederland wordt nog steeds te vaak gezocht naar het bekende. Wanneer ik nu communicatiemiddelen uit Nederland zie, of TV programma's, wat de  headlines in de krant zijn...de afgelopen vier jaar is er niets veranderd. We zijn nog steeds bezig op de vierkante millimeter.

In Kenia hebben slechts duizenden mensen (op 42 miljoen inwoners) een bankrekening. Het bankieren gaat hier gewoon door; via de cell phone. De bloggers community is heel invloedrijk. Twee jaar geleden hebben wij in Kenia bijvoorbeeld een beursgang begeleid op basis van social media. Een krant is er niet aan te pas gekomen. Dit is gelijk ook een voorbeeld waaruit blijkt dat bedrijven meer open staan voor nieuwe, onbekende, aanpakken. In Nederland zie ik dat jammer genoeg nog niet zo snel gebeuren.

Wat houdt dat 'entrepreneur zijn' daar in?Bedrijven pro-actief aan elkaar koppelen, zodat zij commercieel verder kunnen. Deals sluiten en investeren in start-ups. Iedere week al je klanten bellen, ook al zijn ze heel klein. Junior staff trainen in corporates: gratis! Want ooit worden deze mensen seniors. Dat is entrepreneurship in Afrika.

In een continent waar warlords en stammen actief zijn. Wat is het opmerkelijkste verzoek dat je ooit hebt ontvangen?Op onze kantoren kwam ik voor het eerst in aanmerking met tribes. Mensen van verschillende tribes weigerden om met elkaar samen the werken. Ook was er een groot verschil tussen mannen en vrouwen. Dat zie je ook in bedrijven en overheden. Gelukkig is dit aan het veranderen. Met name vrouwen maken een hele snelle ontwikkeling door. Dat de maatschappijen door heel Afrika heen nog niet ontwikkeld zijn komt ook door de hoge mate van corruptheid. Iedere dag word ik er mee geconfronteerd. Of mensen je nu vijf dollar vragen, zodat je voor aan de rij bij de paspoortcontrole kunt staan (en die rijen zijn heel lang), of dat een marketing director 10% van de jaar fee wilt hebben. Of de politie die 2.000 dollar 'eetgeld' wilt, want anders moet je mee naar het bureau (en dat is niet grappig): ik weiger om hier aan mee the werken.

Wat zou je advies zijn aan iemand die een PR carrière in het buitenland overweegt?Probeer Afrikanen niet te veranderen in Europeanen. Accepteer ook dat hun aanpak ook heel goed kan werken ook al ben je dat niet gewend. Gebruik je kennis om succesvol te zijn, maar kopieer het niet. Laatst zei een klant in Nigeria tegen mij 'goed om te zien dat je niet meer de botte Nederlander bent en ik vind het opmerkelijk hoe goed je in Afrika past'. Toen dacht ik: ik begin het eindelijk door te krijgen hoe het hier werkt....

En tenslotte, zorg ervoor dat je Engels op een heel hoog niveau is. In Afrika, maar ook in landen als India en meerdere (overige) Aziatische landen is iedereen minimaal tweetalig. Ze zijn echt niet onder de indruk van de NL talenkennis. Ze vinden talenkennis een hygiëne factor.

Alex, dank nogmaals voor je tijd en antwoorden. En heel veel succes vanaf 15 juni bij jouw nieuwe uitdaging als Director Public & Government Affairs Africa bij DOW Chemical. Good luck!!

Verleg je grenzen!

schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!
Schrijf je nu in voor
onze nieuwsbrief