Project X: nieuwsgeilerij of journalistieke plicht?

Je bent een meisje en je wordt 16. Je wilt een feest geven. Gewoon een leuk feestje. Dan komen er plots 20.000 mensen op je feestje en gaat het een eigen leven leiden. Waar is dat feestje? Nou, hier dus nooit meer. Project X Haren. Wat is er gebeurd en waarom wordt de media verweten iets te hypen? Ging het hier om sensatiebeluste media of voldeden de journalisten enkel aan hun journalistieke gelofte?

Een kleine recap
Het Harense meisje Merthe wil haar 'sweet sixteen party' vieren en maakt daarvoor een event aan op Facebook. Het event blijkt 'public' en dat wordt door een aantal van haar Facebook-vrienden opgemerkt. Lollig dat ze denken te zijn nodigen zij nog veel meer vrienden uit en binnen een dag zijn er zo'n 20.000 van 'haar beste vrienden' uitgenodigd. Merthe schrikt zich lam en besluit het event te verwijderen. Maar daarmee is de kous niet af. Het event wordt door anderen nieuw leven ingeblazen onder de noemer: 'Project X Haren'. De regionale media pikt het nieuws op en het balletje begint te rollen...Filmpjes worden geüpload, en ook radio DJ's 'haken aan' en roepen luisteraars op om naar Haren te komen.Dat wordt een hartstikke leuk feestje. Komt allen naar Haren!

DJ Timur Perlin, 3FM (bron: NRC Next, 24 september 2012)

 Met handen in Ha(a)r(en)
Ja, en dan blijkt dat er écht duizenden mensen naar Haren komen. Hoe het verjaardagfeestje is verlopen hebben we allemaal kunnen zien op het nieuws en in de kranten. Waar de avond gemoedelijk begon, was Haren binnen een paar uur een waar oorlogsgebied.

Who's to blame?
Er is geen krant die je openslaat waar Project X niet aanbod komt. Want hoe had dit kunnen gebeuren, en wie is schuldig? Warner Bros? Omdat zij de film Project X maakte? De mensen die het event nieuw leven inbliezen op Facebook? Facebook, omdat zij zo'n project geen halt toe hebben geroepen? De gemeente Haren die rekende op een 'beheersbaar, overwegend vreedzaam feestje' en hoe zij hier op inspeelde? De burgemeester, die alleen maar hoopte op publiciteit voor Haren en een 'ludiek feest'? De media die hier reuring aan hebben gegeven en mensen hebben opgeroepen? Persoonlijk denk ik dat dit berichtje, als het enkel bij die Facebook-uitnodiging was gebleven, wel was weggeëbd in onze snelle zapcultuur. Maar goed, nieuws is nieuws en daar doe je verslag van. Please don't shoot the messenger.

Mediahype of mediafact
Want waarom wordt de media verweten iets te hypen? Wat is de beweegreden van een journalist om dit nieuws de wereld in te sturen? Werden de media enkel gedreven door nieuwszucht en sensatie of voldeden ze simpelweg aan hun journalistieke plicht? Ik denk dat laatste. Social media nemen tegenwoordig zo'n grote rol in onze maatschappij. Op het moment dat er iets 'explodeert' is dat nieuws. Immers, nieuws is 'afwijkend van het gewone en verwachte' en daar doe je als journalist verslag van. Punt.

Bottom line is het natuurlijk bizar en afgrijselijk dat dit überhaupt heeft kunnen gebeuren. Dat mensen rellen om het rellen, en daar zo ver gaan. Noem mij naïef, maar ik kan er met mijn hoofd niet bij en denk niet dat ik dat ooit zou kunnen.  Gelukkig zijn er veel mensen die er ook zo over denken. De dag na het volledig uit de hand gelopen event dook Project Clean-X op Facebook op: niet slopen, maar opruimen. Met 15.000 'likes' hebben ze een heleboel handen verzameld om Haren weer op te ruimen en, zoals een van de initiatiefnemers aangeeft 'de bewoners van Haren weer op te vrolijken'. Dus zo kan het ook.

Hoe nu een volgende X?
Door een uitbarsting als deze verwacht ik dat er in de toekomst wel weer anders wordt gekeken naar events. Nog meer regels, nog meer beveiliging en inbreuk op burgerlijke vrijheden.  Meer monitoren van de mogelijke impact en tendens door politie en gemeentes zou ik wel een positieve ontwikkeling vinden; hoeveel wordt er gesproken over het event, door wie en hoeveel invloed heeft hij/zij en wat is het sentiment ? Wellicht ook zwaardere veiligheidseisen op Facebook? Wie zal het zeggen. De gevolgen van een dergelijke gebeurtenis kunnen groot zijn, en blijkbaar is dat nodig in de maatschappij van vandaag de dag.