Soms stuit je wel eens op uitspraken waarvan je denkt: ja, dat is de spijker vakkundig op z’n kop gemept. Een tijdje geleden was Tjeenk Willink te gast bij Sven, bij Op1. Hij zei iets moois over deskundigheid. In dit geval vanuit overheidsperspectief. Hij zei: ‘Wat we nodig hebben is deskundigheid. Stap af van de gedachte dat je alle kennis kunt inhuren. Je moet weten wie je nodig hebt, kunnen formuleren met welk probleem je zit en kunnen beoordelen of de oplossingen waar iemand mee komt ook deugen’.
Ruim meer tijd in om te lummelen en na te denken!
Blog
Opinie
Jos Govaart
30-08-2023
Het is, en daar wil ik echt niemand mee beledigen, precies wel hetgeen waarvan ik denk dat er ook in commerciële organisaties meer tijd aan besteed mag worden. Nadenken over een probleem. Werp een blik op een gemiddelde agenda van een opdrachtgever en je ziet het probleem al direct visueel gepresenteerd worden. Hele blokken in de agenda met allerlei vergaderingen. Voormalig voorzitter van Feyenoord Jorien van den Herik zei het al meermaals: ‘Vergaderen is voor de talentlozen’. Een beetje een zwart-witte uitspraak. Maar ik denk wel dat hij een vitaal punt raakte.
Wie neemt nu echt de tijd om eens na te denken over een business of communicatieprobleem? Het probleem met nadenken is meestal dat het nadenken zelf niet zoveel output kent. In mijn eigen geval ziet nadenken er ronduit lui uit. Ik loop rond, wandel of fiets wat, zit in de auto of probeer via een gesprek mijn gedachten te ordenen. De mores voor nadenken in een creatief dan wel creërend beroep ziet er best gek uit, als je het op de keper beschouwt. Mensen in een vergaderkamer, met post-its, je kent het allemaal wel. Ik geloof er niet zo in. Toch zit er best een hiërarchie in hoe ik zelf het liefst tot iets kom. Geen wet van Meden en Perzen, maar laat ik toch eens trachten te vatten in een aantal stappen, welke stappen ik zelf doorloop om tot een aanzet te komen voor een goede strategie.
1. Lezen en wegleggen
Zodra ik een briefing krijg of een eerste klantgesprek gekregen heb, dan vind ik het fijn om iets te kunnen lezen zonder dat ik zelf al een idee heb waar ik heen wil. Misschien zou je dat kunnen kwalificeren als kinderlijk lezen. Je leest gewoon zoals, het is en zoals het komt. Daarna leg ik het onderwerp bewust een paar dagen weg.2. Aanmaken van het grote braindrumpdocument
De daaropvolgende dagen gaat het borrelen bij mij. En dan doel ik niet op de variant met alcohol en bruin fruit. Maar laat alles wat ik gelezen heb maar eens lekker destilleren een paar dagen. Dan pak ik het onderwerp weer beet en ik ga er een beetje omheen zoeken. Ik pak Google, Chat GPT, X.com, Journa en wat nieuwssites erbij op het onderwerp en ik schrijf alles waar ik iets bij voel op. Wat valt op, wat mis ik? Is er ergens braakliggend terrein?
3. Ordenen & kiezen
Daarna ga ik ordenen voor mezelf. Hoofd- van bijzaken scheiden. Wat is nu wezenlijk en wat iets minder? Wat zijn onderwerpen die dicht bij mijn opdrachtgever liggen, wat zijn de onderwerpen die juist bij relevante stakeholders passen? Zijn er verbanden? Of juist afstanden die overbrugd moeten worden? Dan ga ik kiezen voor een aantal opties. Wat routes om te verkennen. Niet te veel, twee of drie ofzo.
4. Ongestructureerd kletsen
En dan pas ga ik voor het eerst extern. Het is echt maar net wie er voorhanden zijn. Soms is het een collega met wie ik daadwerkelijk samenwerk op een klus. Maar het is ook maar net wie er in de buurt is. Het kan mijn vrouw zijn, mijn kinderen, iemand van de tennis, een van m’n podcastmaten of iemand op de tribune bij een voetbalwedstrijd. Ik begin te lullen, te vragen, soms te oreren over een stelling. Of ik zelf voor die stelling ben is overigens niet zo relevant. Wil even voelen wat er gebeurt.
5. Grabbelen in de gereedschapskist
Als ik dat gedaan heb ga ik in mijn gereedschapskist met (soms wetenschappelijke) modelletjes kijken. Vaak gejat van anderen. Soms heel wetenschappelijk. Soms gewoon heel fijn praktisch. Boeken van Marc Oosterhout, prettig. Maar soms put ik uit studiemateriaal. Of de kaart voor gedragsbeïnvloeding die voor de overheid gemaakt is. Ik heb voor mezelf een soort bibliotheekje aangelegd met instrumenten die me ten dienste kunnen zijn. Ik houd nooit van een overkill van modellen dus ik probeer datgene te kiezen waarvan ik denk dat ik het begrijpelijk kan uitleggen, en waar je wat aan kan hebben tijdens een presentatie.
6. Document voor collega’s
Ik ben bij Coopr niet per se degene die de grote concepten bedenkt. Af en toe schiet ik eens raak, maar in principe zijn anderen daar beter in. Waar ik wel goed in ben is een fundament neerleggen. Of mensen helpen dat fundament te vinden. Wat ik vaak aanlever bij collega’s zijn grondstoffen voor hun plan. Ik maak de link vanuit de brief, doelstellingen en ik denk inzichten door en probeer deze praktisch te vertalen naar een werkbaar model. En vervolgens schrijf ik een aantal dingen op waar een goed idee aan zou moeten voldoen. Wat de toetssteen moet zijn voor een succesvol idee. Waarbij ook maar weer eens duidelijk gemaakt moet worden welk probleem we nu eigenlijk aan het oplossen zijn. Ik wijs de weg naar mogelijke oplossingsrichtingen en laat een aantal perspectieven zien.
7. Kiezen en weggooien in de finale presentatie
En dan moet strategie in de definitieve presentatie komen. En dan wordt het pijnlijk. Ik houd namelijk van simpel. En van zo kort mogelijk. Het is niet per se het doel om te laten zien wat ik er allemaal aan heb gedaan. Het gaat erom dat ik een opdrachtgever kort en begrijpelijk mee kan nemen in een logisch verhaal, en uiteindelijk willen ze betalen voor het idee, of nog beter: het idee waarvan ze het idee hebben dat het werkt, en dat het ook goed uitgevoerd wordt.
Strategie is al met al best een merkwaardig iets in ons vakgebied. Er wordt soms ongelooflijk gewichtig over gedaan. Maar het is tegelijkertijd moeilijk om het op juiste waarde te schatten. Toch pleit ik voor meer tijd en aandacht voor de noeste arbeid dat denkwerk toch is.
Verleg je grenzen!
schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!