Waarom Sander Schimmelpenninck gelijk heeft over social media

Blog
Opinie
Bas Hakker
01-11-2023
Van de week zat Sander Schimmelpenninck bij Khalid & Sophie om zijn nieuwe tv-programma te promoten: Sander versus the socials. Met hulp van een aardige vergelijking  vertelde hij wat er mis is met social media. Hij zei iets als: stel dat je met een vuilniszak over je hoofd op een groot plein iedereen uitmaakt voor de meest verschrikkelijke dingen. Je gebruikt scheldwoorden met ziektes en dreigt mensen echt iets aan te doen. Hoe lang zou je dat volhouden op het plein? Misschien tien minuten, maar op X kan je dat gewoon ongestraft allemaal doen.  
In de This Old Marketing Podcast ging het over een aanklacht van 33 Amerikaanse Staten tegen Meta, het bedrijf achter Facebook en Instagram. De aanklacht was dat ‘Zuckerberg’ jongeren bewust verslaafd maakt aan deze platforms met depressies en slapeloosheid als gevolg. ‘Meta gebruikt ongekende technologieën om kinderen en tieners te verleiden, erbij te betrekken en uiteindelijk te verstrikken,’ zo staat erin. ‘Met als doel om zoveel mogelijk winst te maken heeft Meta het publiek herhaaldelijk misleid over de aanzienlijke gevaren van zijn social media platforms. Het heeft de grote schade genegeerd die deze platforms hebben aangericht aan de mentale en fysieke gezondheid van de jeugd.’ De reactie van Meta was natuurlijk dat ze zoveel doen (maar niemand heeft dat verder door).  
 
Yellow journalism
Contentkoning Robert Rose kwam ook al met een interessante vergelijking, namelijk met een periode uit de mediageschiedenis in het eind van de negentiende eeuw toen ‘yellow journalism’ opeens een dingetje werd. Ik ga niet alle Wikipediapagina´s oplepelen, maar toch even de basis van die periode. Kunnen jullie het navertellen in de kroeg.
 
Die term sloeg op de strijd tussen twee kranten uit dezelfde stad: New York World en New York Journal. Beide kranten waren bijna gratis en daarom moesten ze er veel verkopen om uit de kosten te komen. Hoe doe je dat? Door net even wat verder te gaan dan de Telegraaf natuurlijk; een vleugje misdaad daar, wat cartoons hier, een onsje persoonlijk leed en dat alles met een fors gevoel voor sensatie. De term ‘yellow journalism’ ontstond omdat een cartoon genaamd ‘The Yellow Kid’ voor veel nieuwe lezers zorgde voor de New York Journal. The New York World werd in 1883 gekocht door Joseph Pullitzer en hij vroeg maar twee cent voor de krant, maar ze kregen wel een krant met 12 pagina’s vol spellen en moordnieuws. The New York Journal was in eigendom van William Hearst en daar deden ze hetzelfde. Het was een wedstrijdje AD tegen Telegraaf, maar dan met iets meer middelen.
 
Die mediabazen deden natuurlijk hetzelfde als wat Zuckerberg en TikTok nu doen; rommel serveren waar niemand wat aan heeft. En als niemand wat zegt van ‘rommel serveren’ dan gaat het alleen nog maar om wat het oplevert in plaats van dat het een beetje klopt. Niets mis met de mens natuurlijk, maar zonder regels zijn we in principe kansloos. Rose legt uit dat de Amerikaanse overheid pas ingreep toen de berichten steeds sensationeler werden en de gevolgen groter. Zo raakte de VS en Spanje in oorlog met elkaar mede doordat er in de kranten verhalen stonden over schrikbewind van Spanje in Cuba waar het de baas was. Daarna kwamen er wat afspraken over wat je wel en niet kan maken in de journalistiek want het bleek dat je wel veel, maar niet alles aan de markt kan overlaten.

Rose wil maar zeggen: pas als de manier waarop sociale media doen wat ze doen echt negatieve gevolgen hebben dan grijpen overheden in. Het is toch triest dat er blijkbaar een rekenregel toegepast mag worden die mensen ziek maakt?  Het is de hoogste tijd voor een paar normale regels. Zo hebben we dat altijd gedaan.

Verleg je grenzen!

schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!
Schrijf je nu in voor
onze nieuwsbrief